تعیین کننده های رفتار مدیریت حفاظتی خاک در بین سیب زمینی کاران بخش مرکزی شهرستان خرم بید

بهره وری کشاورزی و تولید مواد غذایی رابطه ای تنگاتنگ با کیفیت و کمیت خاک اراضی دارد. شیوه های نادرست مدیریت خاک زراعی در مزارع سیب زمینی به شدت تخریب خصوصیات شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی خاک را در پی داشته و مشکلات زراعی عدیده ای را به وجود آورده و مدیریت حفاظت خاک را اجتناب ناپذیر ساخته است. از این رو هدف کلی این پژوهش بررسی تعیین کننده های رفتار مدیریت حفاظتی خاک در بین سیب زمینی کاران بخش مرکزی شهرستان خرم بید می باشد. این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از نمونه گیری تصادفی در میان 248 نفر سیب زمینی کار دهستان قشلاق بخش مرکزی شهرستان خرم بید صورت گرفته است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ای ساختارمند بود که روایی آن به کمک پانل متخصصین تأیید شد. با هدف سنجش ضریب اعتبار پرسشنامه، مطالعه ی پیش آهنگ خارج از محدوده ی آماری در دهستان خرمی بخش مرکزی شهرستان خرم بید انجام شد که آلفای کرونباخ سنجه های آن بین 0/50 تا 78/0 نشان از پایایی قابل قبول سنجه ها است. برای تجزیه و تحلیل های داده ها از نرم افزار آماری spss استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد، که میانگین رفتار مدیریتی سیب زمینی کاران نسبت به اعمال روش های مدیریت حفاظتی خاک در حد متوسطی قرار دارد. همچنین متغیرهای ادراک به پیامدهای عدم حفاظت خاک، هنجار ذهنی، دانش سیب زمینی کاران نسبت به مدیریت حفاظتی خاک و انگیزه ی سیب زمینی کاران توانسته اند 45 درصد از تغییرات متغیر نگرش را پیش بینی کنند. افزون بر آن، نتایج حاصل از رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که سازه های درک از مفید بودن روش های حفاظت خاک، دانش کشاورزان در زمینه مدیریت حفاظتی خاک، دسترسی به تسهیلات نهادی و ادراک در خصوص بحران خاک، تبیین کننده ی 79 درصد از واریانس رفتار سیب زمینی کاران با رفتار نامطلوب مدیریت حفاظتی خاک بوده است در حالیکه دو متغیر ادراک در خصوص بحران خاک و درک از فایده مندی روش های حفاظت خاک قادر به تبیین 75 درصد از تغییرات واریانس رفتار مطلوب مدیریت حفاظتی خاک در بین سیب زمینی کاران بوده اند. در این راستا راهکارهایی برای بهبود مدیریت حفاظتی خاک ارائه شده است.